Prof Dr Saim Yılmaz
"Miyomlar bazen yumurtalık damarlarından da kanlanıyor olabilirler"
Zor hastalarda embolizasyon
Bazı hastalarda, miyom embolizasyonu teknik olarak daha zordur ve özel bazı yöntemlerin uygulanmasını gerektirebilir. Örneğin miyomu ya da rahimi küçük olan hastalarda, rahimi besleyen damarlar incedir ve anjiografide bu damarları tesbit etmek ve mikrokateteri yerleştirmek daha güçtür. Ayrıca, bu ince damarlara girmeye çalışılırken kolayca spazm, tıkanma gibi olaylar gelişebilir ve embolizasyonu yapmak mümkün olmayabilir. Bu tür hastalarda, mümkün olduğu kadar ince ve yumuşak mikrokateterler tercih edilmeli, damarda spazmı engelleyen ilaçlar kullanılmalı ve embolizasyon işlemi yavaş ve sabırlı olarak yapılmalıdır.
Bazı hastalarda, miyomlar rahimin atardamarları dışında diğer organlara ait damarlar tarafından da besleniyor olabilir. Bu damarlar en sık yumurtalık atardamarlarından kaynaklanırlar. Bu tür hastalarda, deneyimli bir doktor, rahim atardamarları tıkandığı halde rahimin bazı bölgelerinin etkilenmediğini farketmeli ve başta yumurtalık damarları olmak üzere diğer damarları araştırmalıdır. Besleyici ilave damarlar varsa, bunlar aynı seansta embolizasyonla kapatılmalıdır. Eğer bu yapılmazsa, embolizasyon işlemi tam olmaz ve miyomların bir kısmı canlı kalır. Diğer taraftan, eğer yumurtalık atardamarları da embolize edilecekse, bu işlemin çok dikkatli yapılması gerekir, çünkü bu damarların anjiografide tesbit edilmesi de mikrokateter yerleştirilmesi de daha zordur. Ayrıca, hamilelik isteyen hastalarda mümkünse tek yumurtalık bırakılmalı, miyomları daha fazla besleyen taraf kapatılmalıdır.
Dev miyomları olan hastalarda da embolizasyon dikkatli yapılmalıdır. Bu tür hastalarda, miyomlar çok hızlı ve kolay ölürler, orta kısımları çürür ve sıvılaşır. Bu sıvı rahimin iç yüzeyine açılırsa vajinada uzun süreli bir akıntıya neden olabilir. Rahim iç yüzeyine açılmazsa da vücutta birikerek hastada uzun süren terleme, halsizlik, ateş, iştahsızlık ve bulantı gibi yakınmalara neden olabilir. Bu tür hastalarda, embolizasyon daha az yapılmalı, gerekirse iki seansta uygulanmalı ve rahime açılan miyomların da vajinadan atılabilmesi için özel bazı yöntemler uygulanmalıdır.
Bazı hastalarda, hafif-orta düzeyde böbrek yetmezliği olabilir ve embolizasyon sırasında kullanılan kontrast madde böbrek yetmezliğini artırabilir. Bu tür hastalarda, kontrast madde minimal düzeye indirilmeli embolizasyonun büyük çoğunluğu sadece serum verilerek yapılmalıdır. Normal bir hastada embolizasyon sırasında kullanılan kontrast madde 100-150 ml yi bulabilir. Böbrek yetmezliği varsa, bu miktarın minimal olması, tercihan 10-20 ml yi aşmaması gerekir. Ayrıca hastanın sıvı miktarının artırılması ve böbrekleri koruyucu bazı ilaçların önceden verilmesi yararlı olacaktır.
Yukarıda belirttiğimiz hasta gruplarında, embolizasyon işleminin başarılı olması ve yan etkilerin olmaması için uygulamayı yapacak hekim ve ekibinin deneyimi büyük önem taşımaktadır.
